ONDERWEG

BAJESKWARTIER en The Green Mile

Living Labs onderweg naar maatschappelijke impact.

BAJESKWARTIER: VAN GEVANGENISTERREIN NAAR VITALE WIJK

STARTDATUM 01 MEI 2018, EINDDATUM 01 JAN 2025
In het ‘Healthy Urban Living Lab’ van de Hogeschool van Amsterdam, gevestigd in de voormalige gevangenis de Bijlmerbajes, staan de (toekomstige) bewoners en gebruikers van het Bajeskwartier centraal. Studenten onderzoeken al tijdens het bouwproces hoe de openbare ruimte zo vormgegeven kan worden dat mensen zich gezond voelen en zich ook gezond gedragen. En wat gezond bewegen, welzijn en ontmoeting tussen buurtgenoten stimuleert. Samen met (toekomstige) bewoners wordt onderzocht hoe deze wijk zo ingericht kan worden, zodat het maximaal uitnodigt tot bewegen en het ontmoeten van elkaar. Dit zijn cruciale factoren voor een goede gezondheid en welzijn. Aanbevelingen uit de diverse onderzoeken worden gedeeld met projectontwikkelaar AM. Zo ontstaat er een unieke uitwisseling tussen kennis en toepassing.
Locatie
Het Bajeskwartier wordt gebouwd op het terrein van de voormalige gevangenis de Bijlmerbajes. Het is een groene, gezonde, duurzame Amsterdamse stadswijk in Stadsdeel Oost, dichtbij de Amstel. In deze nieuwe wijk komen ongeveer 1.350 koop- en huurwoningen, variërend van betaalbare starterswoningen tot exclusieve huizen en zorgwoningen. In 2024 worden de eerste woningen opgeleverd.

Leuk feitje: de celdeuren van de Bijlmerbajes worden hergebruikt voor het maken van brugdelen en de tralies voor balkonhekjes.
Waarom?
Eén van de grootste uitdagingen voor Amsterdam is de gezondheid van de Amsterdamse bewoners. Vooral op het gebied van overgewicht en eenzaamheid. Daarom ligt de focus op het onderzoeken en aanbevelingen geven over het stimuleren van bewegen, gezonde voeding en ontmoeten.
Daarbij buigen studenten zich over werkelijke vraagstukken in een concrete, sociale en geografische context en werken samen met studenten uit andere studierichtingen aan interdisciplinaire adviezen voor de nieuwe wijk. Het onderzoek van de één is weer het startpunt voor het onderzoek van een ander. Dit maakt het echt een rijke leeromgeving.

Living Lab methode

Kenmerkend voor een Living Lab is dat het met opzet onderdeel is van een omgeving - een buurt of wijk. Die omgeving is aan verandering onderhevig en de aanwezigheid van het Living Lab heeft invloed op die verandering. Cruciaal hierbij is betrokkenheid en deelname van alle belanghebbende partijen. Door gezamenlijk de vraagstukken te formuleren, nauw samen te werken bij het onderzoek en al werkende weg te leren van elkaar, van de gekozen aanpak en van de bereikte resultaten, kunnen nieuwe oplossingen worden gevonden die voor langere tijd houdbaar zijn.

GEZOND LEVEN IN HET BAJESKWARTIER STAAT VOOR LEKKER BEWEGEN, GEZOND ETEN, ONTSPANNEN EN ELKAAR ONTMOETEN

Impact

Veel waardevolle aanbevelingen, uit de diverse onderzoeken van het Health Impact Assessment (HIA) gedaan door HvA-studenten, zijn opgenomen in het definitieve ontwerp van projectontwikkelaar AM op de thema’s bewegen, ontmoeten en gezonde voeding. Een belangrijke aanbeveling was dat er een koppeling gemaakt moet worden tussen de inrichting van de fysieke en de sociale omgeving. En dat nudging een belangrijk middel is om bewoners te helpen een gezonde leefstijl aan te nemen en welzijn te ervaren.

Zo zie je bij binnenkomst in de hal van de verschillende gebouwen als eerste een trap in plaats van een lift, om zo te stimuleren om de trap te gebruiken. Ook worden er wandelroutes door de wijk gemaakt met rustplekken voor ouderen en mensen met beperkingen met ouderenvriendelijk straatmeubilair op de rust- en schaduwplekken.

Op het thema ‘ontmoeten’ wordt een aantal tuinen voor en door bewoners in het landschapsontwerp ingevuld, worden kinderen betrokken bij het ontwerpen van speelplekken en wordt de daktuin van het hoofdgebouw toegankelijk gemaakt.

En op het thema ‘gezonde voeding’ is bijvoorbeeld een maatregel opgenomen die zich richt op eetbaar groen in de wijk door een buurttuin en (verticale) tuinen.

THE GREEN MILE: WEER FLANEREN OVERDE STADHOUDERSKADE

STARTDATUM 01 APR 2022, EINDDATUM 31 DEC 2030
De ambitie is om van de Stadhouderskade ‘The Green Mile’ te maken; een groene, duurzame, veilige, vitale en toekomstbestendige straat voor mens, dier èn natuur. Een betekenisvolle openbare ruimte, die uitnodigt om te wandelen, ontmoeten, sporten en natuur te beleven.
The Green Mile is een initiatief van UNStudio, DNB, Heineken, Hogeschool van Amsterdam, het Rijksmuseum en Blendingbricks. Het is een positieve beweging van bewoners, buurtinitiatieven, gebruikers, bedrijven èn organisaties die hetzelfde toekomstbeeld delen voor dit mooie stuk Amsterdam. Iedereen kan en mag zich dus aansluiten. Het gebied is een living lab voor innovaties. Wie mee wil doen en innovaties op Stadhouderskade wil testen is van harte welkom!
Waarom?
In de 17e eeuw was de Stadhouderskade onderdeel van het verdedigingswerk en vormde het een groene gordel aan de buitenzijde van Amsterdam. Er werd hier geflaneerd en men ontmoette elkaar. Tegenwoordig is de Stadhouderskade de meest vervuilde en gevaarlijke straat in Amsterdam. Het is eerder een doorgangsroute met onveilige verkeerssituaties, er ontbreekt groen en er is geen zicht en toegang op het water. En dat terwijl het veel potentie heeft weer een bijzondere plek te worden, net als vroeger.
De Stadhouderskade is straks The Green Mile. Een groen lint door de stad dat bijdraagt aan een positieve gezondheid, geluk, ecologie, biodiversiteit en ontmoeting. Straks kunnen we weer flaneren over de Stadhouderskade.

Impact

The Green Mile wordt een 30km zone. Dit draagt bij aan minder lawaai en uitstoot. Lantaarnpalen worden vergroend naar ‘plantaarns’ en studenten van de HvA gaan robots programmeren die objecten kunnen bouwen met resthout en een plek krijgen op de Green Mile. Denk aan overkappingen en bankjes. In november 2022 zijn er 30.000 bloembollen geplant op diverse locaties op de Stadhouderskade. Vanaf het voorjaar van 2023 zijn vanaf het Rijksmuseum tot en met de Hogeschool van Amsterdam allerlei soorten bloemen en bollen te zien. Sieruien (Alliums), biologische krokussen en narcissen en zelfs de ‘Green Mile’-tulp.

The Green Mile is geen actiegroep, geen ondernemersvereniging en geen BIZ, iedereen kan zich dus aansluiten en samen willen we hieraan werken. Wil jij geïnformeerd blijven, zelf een bijdrage leveren of heb je een goed idee om de Stadhouderskade leefbaarder te maken? Ga naar de website.

DE STADHOUDERKADE IN AMSTERDAM IS EEN STRAAT VAN ONGEVEER 2 KILOMETER LANG. VAN AMSTERDAM‑WEST TOT AMSTERDAM‑ZUID.