Team Impact

IMPACT MAAK JE SAMEN

Nederland wil in 2050 circulair zijn. Dat vraagt om een ongekende transitie in de manier waarop we ondernemen, samenwerken, denken en doen.
In CIRCOLLAB kijken drie hogescholen en 33 praktijkpartners hoe de circulaire transitie kan worden versneld met interdisciplinair praktijkgericht onderzoek. Hoe organiseer je een samenwerking waarmee opschaling en systeemverandering mogelijk worden? Dat is de uitdaging waar Julie Ferguson, associate lector Coördinatie Grootstedelijke Vraagstukken over vertelt.

Fundamentele shift in denken en doen.

Julie Ferguson: “De circulaire economie is een hot topic, maar wat betekent het om een circulaire economie te hebben? In de lineaire economie worden producten gemaakt en gebruikt die uiteindelijk in de prullenbak belanden. Als je dat wil veran-deren moeten diverse productieketens met elkaar verbonden worden. In het circulaire ontwerpproces wil je middelen die je al hebt hergebruiken en dat is een fundamentele mindshift. Het vraagt bereidheid van mensen om nieuwe businessmodellen te ontwikkelen en het heeft impact op werk, de markt, beleid en recycling. Om die impact te realiseren zijn vaak geen directe antwoorden en daarom is er veel praktijkonderzoek nodig. Alles begint met het formuleren van de vragen die leven in de maatschappij. Vervolgens worden die vertaald naar onderzoeksprojecten. De kennis die uit het onderzoek komt wordt weer opgeschaald richting partners en andere partijen die met dezelfde thema’s bezig zijn. Zo probeert CIRCOLLAB de versnelling te realiseren.

Bij CIRCOLLAB (CIRcular transition through COLLABoration in the Metropolitan Region Amsterdam) draait alles om samenwerken met veel partijen, zodat de circulaire infrastructuur wordt versterkt en de transitie versneld. Het programmateam bestaat uit de Hogeschool van Amsterdam, de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten en Hogeschool Windesheim. Daarnaast zijn er nog 33 partners, allemaal koplopers in de circulaire transitie vanuit hun eigen domein.

DE VRAAGSTUKKEN IN DE CIRCULAIRE TRANSITIE ZIJN STANDAARD DOMEINOVERSTIJGEND

Impact op het onderwijs
CIRCOLLAB werkt met onderwijsregisseurs die ervoor zorgen dat het circulaire onderwijsaanbod beter op elkaar aan gaat sluiten. Als je een transitie wil realiseren, is het belangrijk dat alle studenten ervan op de hoogte zijn en een onderwijsprogramma hebben waardoor ze als toekomstige professionals bij kunnen dragen aan die transitie. Vanuit CIRCOLLAB kijken we naar het onderwijsaanbod dat er al is, wat de implicaties van de ontwikkelingen op het onderwijs zijn en welke vragen uit de maatschappij we in het onderwijs moeten integreren. Niet alleen binnen onze eigen hogeschool, maar ook bij onze kennispartners Hogeschool Windesheim, de Academie voor Bouwkunst van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten én bij het ROC van Amsterdam Flevoland. Ons doel is om uiteindelijk dit onderwijsaanbod beter op elkaar af te stemmen en over en weer toegankelijk te maken.
Focus op waar de energie zit
Met 33 partners komt er best wel wat op je af als programma! Zie dat maar eens te coördineren. Dan wil je goed kijken wat je zelf gaat aanjagen en wat beter door een partner kan worden opgepakt. Dat begint met het ontdekken waar de energie zit. Binnen de kennisagenda – gericht op waardeketens gebouwde omgeving en consumptiegoederen – hebben mensen zelf aangegeven waar ze zich voor willen inzetten. Het creëren van een nieuw netwerk kost tijd, het werkt makkelijker vanuit de relaties die er al zijn. Dan volgt de actie bijna als vanzelf.
Hulplijnen inschakelen
De grootste uitdaging is dat CIRCOLLAB een infrastructureel programma is in plaats van een project. Een programma om samen een infrastructuur te bouwen is nou eenmaal wat vrijblijvender. Dat moet nog helemaal worden vormgegeven en geconcretiseerd, zodat je het aan partners kunt uitleggen. Voor dat stuk hebben we met het CIRCOLLAB programma een hulplijnen ingeschakeld: Harry van Vliet, lector Doorwerking Praktijkgericht Onderzoek en onderzoeker Elke van der Heijden. Harry is gespecialiseerd in impact maken en hij hielp het programmateam met een ‘indicatorenschema’ rondom doelstellingen en verwachte resultaten. Elke helpt met ‘reflexieve monitoring in actie’ (RMA) – een methode om innovatieprojecten en -programma’s te monitoren. Op deze manier hebben we doelen en kernresultaten gedefinieerd waarmee het programma handen en voeten heeft gekregen. Ook is het uitvoeren van het programma gelijk een voortdurend leerproces over hoe we onze impact kunnen verbeteren.”
Wat is circulaire economie?
Circulaire economie is een model van productie en consumptie, waarbij bestaande materialen en producten zo lang mogelijk worden gedeeld, verhuurd, hergebruikt, hersteld, opgeknapt en gerecycled om meer waarde te creëren. Op deze manier wordt de levenscyclus van producten uitgebreid. Het is een oplossing voor veel problemen die we nu zien, zoals milieuvervuiling, schaarste van grondstoffen en verspilling.

Tips van Julie Ferguson voor slim samenwerken met veel partners

1 Delegeer
Verdeel het werk zoveel mogelijk, zodat je het echt samen doet en het netwerk activeert. Niemand heeft alle kennis in pacht en alleen ga je geen impact maken. Identificeer waar de energie en kennis zit en richt je daarop.
2 Schakel hulplijnen in
Schakel hulplijnen in als je vastloopt. Je hoeft niet alles zelf te bedenken. In je netwerk heb je zoveel verschillende expertises. Maak daar gebruik van.
3 Definieer duidelijke rollen, expertises en verantwoordelijkheden
Het is heel belangrijk om echt goed inzichtelijk te hebben in wie wat doet, wat ieders bijdrage is en dat op elkaar aan te laten sluiten. Zo wordt duidelijk wat mist en waar je elkaar op aan kunt spreken.
4 Durf los te laten
Er zullen gaandeweg mensen afhaken en bijkomen. Het doel blijft gelijk, maar de reis verloopt misschien wel anders dan dat je had opgeschreven of van tevoren had bedacht. En dat is onderdeel van het leerproces!Vertrouw erop dat wat je doet goed is. Dat geldt voor het plan of de subsidieaanvraag die je hebt geschreven, maar ook voor de samenstelling van de groep.